Oszajca Wacław, ojciec jezuita

Urodził się w dniu 28 września 1947 r. w Źwiartowie k. Tomaszowa Lubelskiego. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie, studiował na Wydziale Teologii (1971), na którym w 1976 uzyskał licencjat z teologii pastoralnej.

W latach 1965-71 był członkiem Koła Młodych Związku Literatów Polskich (ZLP). W marcu 1968 r. uczestniczył w zbiórkach pieniędzy na wsparcie represjonowanych studentów (sporządzał dopiski na oficjalnych plakatach rozmieszczonych w Lublinie). W latach 1971-74 był wikariuszem w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Niedrzwicy Kościelnej, 1974-77 w parafii św. Pawła Apostoła w Lublinie, 1977-78 w parafii św. Anny w Lubartowie, a w latach 1978-81 dyrektorem Domu Rekolekcyjnego w Łabuniach. Ponadto w latach 1974-89 współorganizował Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej w parafii Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła w Lublinie.

Od 1980 r. był autorem artykułów do prasy solidarnościowej w Zamościu („Biuletyn NSZZ «Solidarność»”), Lublinie, Lesznie, Poznaniu, Warszawie. W latach 1981-86 był duszpasterzem akademickim, kapelanem Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) Politechniki Lubelskiej, współorganizatorem Duszpasterstwa Ludzi Pracy, kapelanem ruchu harcerskiego Zawiszaków w Lublinie.

Po 13 grudnia 1981 r. kolportował wydawnictwa podziemne, m.in. ulotki, kasety audio, wideo, wydawnictwa okolicznościowe, które przekazywał młodzieży akademickiej, „Solidarności” w zakładach pracy, parafii, duchownych, kleryków, rolników, za granicę (Belgia, Francja, Niemcy, Włochy). Prowadził działalność wydawniczą, przygotowywał alibi dla transportu sprzętu poligraficznego. W latach 1982-86 był właścicielem liczącej kilkadziesiąt egzemplarzy biblioteki wydawnictw podziemnych w Lublinie, działającej w ramach Tymczasowego Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego

W  1983 r. był autorem (ps. Jakub Nadbystrzycki) podziemnych Listy ze strajku (Przedświt, Warszawa 1983). Do 1986 r. działał w nieformalnej grupie (kierowanej przez ks. Mieczysława Brzozowskiego) przy kościele Matki Boskiej Zwycięskiej w Lublinie, pomagającej internowanym i ich rodzinom, następnie przekształconej w Lubelski Komitet Pomocy Internowanym i Represjonowanym (LKPIiR), działający pod pretekstem współpracy z Prymasowskim Komitetem Pomocy Represjonowanym w Warszawie (nie został zalegalizowany przez biskupa lubelskiego). Był przewodniczącym LKPIiR, współorganizatorem pomocy materialnej, kolonii dla dzieci i młodzieży, odwiedzania osadzonych, wypłacania regularnych zasiłków, rozdzielania pomocy materialnej z Zachodu, płacenia kar za osoby skazane przez kolegium ds. wykroczeń. Członkowie Komitetu prowadzili punkt kontaktowy, gdzie sporządzano wykaz ośrodków odosobnienia, listy represjonowanych, przekazywano informacje za granicę (do Centrali Chrześcijańskich Związków Zawodowych, Biura „Solidarności” w Brukseli, Związków Zawodowych we Włoszech). Odprawiał (z ks. M. Brzozowskim, ks. Zbigniewem Czerwińskim) coniedzielne Msze Święte za Ojczyznę. Wygłaszał kazania związane z rocznicami historycznymi, kościelnymi, współorganizował spotkania autorskie, wykłady z okazji rocznic, świąt narodowych, kościelnych, kontaktów z przedstawicielami związków zawodowych z Zachodu w pomieszczeniach kościoła.

Wprowadził tematy społeczno-polityczne do programu pielgrzymek z Lublina na Jasną Górę, pielgrzymki akademickiej z Lublina do Wąwolnicy. W 1986 r. wykładał homiletykę w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach. Po wstąpieniu do zakonu jezuitów w latach 1987-88 odbył nowicjat w Kaliszu i Gdyni. W latach 1988-92 był duszpasterzem w Jezuickim Ośrodku Kultury Chrześcijańskiej w Poznaniu, 1988-89 prowadził Studium Kultury Politycznej, organizował wykłady naukowców, działaczy „Solidarności”, dyskusje (w pomieszczeniach kościelnych, domach prywatnych, szkołach, akademikach, domach kultury). W 1988 r. był kapelan strajków studenckich na Politechnice Gdańskiej (z o. Jerzym Świerkowskim). W latach 80-tych kilkanaście razy zatrzymywany, przesłuchiwany, grożono mu wielokrotnie.

W 1989 r. uczestniczył w kampanii wyborczej, organizował plakatowania, zachęcał do udziału w wyborach. W latach 1992-94 był duszpasterzem akademickim, wykładowcą homiletyki w Wyższym Seminarium Duchownym w Toruniu. W 1995 r. odbył trzecią probację zakonną w Jastrzębiej Górze. W latach 1995-2006 był redaktor naczelny „Przeglądu Powszechnego”, od 2001 wykładowcą homiletyki na Papieskim Wydziale Teologicznym, sekcja Bobolanum w Warszawie, i w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1989 r. jest członek SPP, od 2000 r. Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, 2002-05 Rady Wschodniej Fundacji „Akcent”, Jury Nagrody Literackiej „Nike”.

Jest autor artykułów w czasopismach „Akcent”, „Arkusz”, „Biblioteka Kaznodziejska Charaktery”, „Dzisiaj”, „Dziennik”, „”Etos, „Fakt”, „Gazeta malarzy i poetów”, „Gazeta Niedzielna”, „Gazeta Wyborcza”, „Gość Niedzielny”, „Hydra”, „Kamena”, „Literatura”, „Mały Gość Niedzielny”, „Misyjne Drogi”, „Młoda Polska”, „Msza Święta”, Na przykład”, „Nowe Książki”, „Nowości”, „Nowy Dziennik”, „Nowy Wyraz”, „Obserwator”, „Posłaniec”, „Powściągliwość i Praca”, „Przegląd Powszechny”, „Przewodnik Katolicki”, „Regiony”, „Scriptores Scholarum”, „Super Express”, „Sycyna”, „Tygodnik Powszechny”, „W drodze”, „Współczesna Ambona”, „Zeszyty Karmelitańskie”, „Życie Duchowe”. Ponadto jest autorem wielu programów publicystycznych o tematyce społeczno-kulturalnej, religijnej, telewizyjnych i radiowych felietonów literackich. W latach 2004-07 pisał scenariusze dla programu TVP Słowo na Niedzielę. Jest autorem licznych prac naukowych, utworów literackich, 3 scenariuszy dla Teatru Polskiego Radia, 2 librett, 24 książek. Jego utwory opublikowano w 27 antologiach i wydawnictwach zbiorowych, jego 3 wiersze weszły do podręczników szkolnych. Jest też laureat I nagrody w Konkursie Młodego Twórcy (1979), nagrody Kultury Niezależnej (za rok 1990), nagrody poetyckiej im. Józefa Czechowicza (III stopnia 1981-83, I stopnia w 1991), nagrody Feliks 93 „Gazety Wyborczej” (1993) i nagrody Stanisława Piętaka (1993). Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2000) i Złotym Krzyżem Zasługi (2005).

Agnieszka Łuczak