Pietruszewski Stanisław

Urodził się w dniu 16 marca 1937 r. w Sowinie k. Parczewa, zmarł 2 grudnia 2010 r. w Świdniku. Jego rodzicami byli Jan i Katarzyny z domu Danielkiewicz. W latach 50-tych należał do w Związku Młodzieży Polskiej. Ukończył Technikum Mechaniczne w Świdniku (1964). W latach 1952-55, 1958-59, 1969-81 i 1991-96 był pracownikiem (blacharz, ślusarz, specjalista ds. urządzeń dźwigowych, mechanik, mistrz) Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego Państwowe Zakłady Lotnicze (WSK PZL) Świdnik. W przerwach w tym okresie w latach 1955-58 był ślusarzem w Zakładach Wyrobów Kamionkarskich w Gozdnicy k. Żagania, a  1959-60 odbył służbę wojskową jako pomocnik górnika w Kopalni Węgla Kamiennego Siemianowice..

W dniach 8-12 lipca 1980 r. był organizatorem strajku w WSK PZL Świdnik, uczestnikiem rozmów z dyrekcją. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, od 18 grudnia był Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, od 14 kwietnia 1981 r, wiceprzewodniczącym Środowiskowej Komisji Porozumiewawczej w Świdniku, w kwietniu-maju 1981 r. delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność”, członkiem Zarządu Regionu. W dniach 13-16 grudnia 1981 r. zorganizował spacyfikowany przez Zmechanizowane Oddziały Milicji Obywatelskiej (ZOMO) strajk w WSK PZL Świdnik. Był przewodniczącym Komitetu Strajkowego, członkiem RKS. W dniu 17 grudnia 1981 r. został zatrzymany, a 20 grudnia aresztowany, osadzony w Areszcie Śledczym w Lublinie, a następnie w trybie doraźnym skazany 13 lutego 1982 r. przez Warszawski Sąd Wojskowy podczas sesji wyjazdowej w Lublinie na 3 lata więzienia i 2 lata pozbawienia praw publicznych. Więziony był w Zakładzie Karnym w Łęczycy i Hrubieszowie – tam był współorganizatorem akcji protestacyjnych więźniów politycznych. Został zwolniony warunkowo 9 czerwca 1983 r. na mocy aktu łaski rady Państwa z dnia 12 maja 1983 r. W dniu 1 maja 1984 r. został zatrzymany podczas manifestacji w Lublinie. W dniu 14 września darowano resztę kary na mocy amnestii, jednak on w dniu 24 października odmówił podpisania oświadczenia o przestrzeganiu warunków amnestii. Jednocześnie w 1982 r. został wyrzucony z pracy – oficjalnie zwolniony został 16 marca 1982 r. Do 1986 r. pracował dorywczo. Starał się o ponowne przyjęcie do WSK PZL Świdnik, otrzymał dwukrotnie odmowę w 1983 r. Uczestniczył w latach 1984-87 w Maksymiliańskim Ruchu Trzeźwości, prowadził m.in. pikiety pod sklepami monopolowymi, również w Świdniku. Wielokrotnie brał udział w lubelskich pieszych pielgrzymkach na Jasną Górę.
W dniu 30 sierpnia 1985 r. zatrzymany za kolportaż ulotek w Lublinie, ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń, 3 maja 1988 r. zatrzymany podczas manifestacji patriotycznej w Lublinie. W latach 1986-90 był ślusarzem-konserwatorem Spółdzielni Dźwigowo-Instalacyjnej w Lublinie. Od 19 grudnia 1987 do maja 1989 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego „Solidarności”. W listopadzie-grudniu 1989 r. był delegatem na II Walne Zebranie Delegatów Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność”. W latach 1990-95 członek Komisji Zakładowej. Był rozpracowywana przez pion V Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych (RUSW) w Świdniku w ramach Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia krypt. „Kaznodziej” (od 15 maja 1984 do 30 czerwca 1987) oraz przez pion V RUSW w Lublinie w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania krypt. „Atlas” (od 14 stycznia 1988 do 25 sierpnia 1989).

Od 1991 r. ponownie zatrudniony w WSK PZL Świdnik na stanowisku mistrza, 1991-96 był członkiem Komisji Zakładowej. Od 1998 r. jest prezesem lubelskiego oddziału Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym. Od 1995 r. przebywał na emeryturze. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2000), Krzyżem Semper Fidelis (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007) oraz pośmiertnie Krzyżem Świdnickiego Lipca.

Piotr R. Jankowski, www.historia.swidnik.net