Rożek Janusz Henryk

Urodził się 12 grudnia 1921 r. w Lublinie. Od 1942 r. żołnierz Batalionów Chłopskich, następnie Oddziału Lotnego Inspektoratu AK Lublin, 2 lutego 1944 uczestnik bitwy pod Marysinem koło Lublina, ranny. W 1944 r. w WP, w 1945 r. wcielony do Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW), w 1946 r. zdemobilizowany. Od lat 60-tych prowadzi własne gospodarstwo rolne we wsi Górne koło Milejowa. Od października 1977 r. uczestnik Ruchu Obrońców Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), kolporter niezależnych wydawnictw (m.in. „Opinii” i „Gospodarza”), w roku 1977 i 1978 uczestnik akcji zbierania na wsi podpisów pod petycjami do władz ws. ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ratyfikowanych przez Polskę międzynarodowych aktów prawnych dot. praw człowieka oraz ws. udostępnienia publicznych mediów osobom reprezentującym różne przekonania. Od grudnia 1977 r. współorganizator spotkań mieszkańców wsi z niezależnymi działaczami (m.in. z Michałem Jagłą, Leszkiem Moczulskim, Henrykiem Wujcem). Wiosną 1978 r. inicjator prowadzonej w okolicach Milejowa akcji przeciwko wprowadzeniu nowej ustawy emerytalnej dla rolników. W lutym 1978 r., przed wyborami do rad narodowych, kolporter ulotek ROPCiO i własnych plakatów z apelem o skreślanie wszystkich kandydatów oraz żądaniem wolnych wyborów. 5 lutego 1978 r., w dniu wyborów, na ręce przewodniczącego Obwodowej Komisji Wyborczej w Zalesiu złożył protest przeciwko łamaniu zasad ordynacji wyborczej. Szykanowany, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny za zakłócanie pracy komisji. W maju 1978 r. sygnatariusz (z Edwardem Paczkowskim i Janem Skoczylasem) apelu do rolników o organizowanie się w obronie własnych interesów. Lider powołanego 30 lipca 1978 r. (Tymczasowego) Komitetu Samoobrony Chłopskiej (KSC) Ziemi Lubelskiej. W 1979 r., w ramach Biblioteki Ruchu Chłopskiej Samoobrony Społecznej, wydał (dzięki pomocy Wandy Ferens) broszurę Powstanie Chłopskiego Komitetu Samoobrony Społecznej Ziemi Lubelskiej. 20 września 1978 r. współorganizator protestu przed urzędem gminy rolników z okolic Milejowa przeciwko szykanowaniu mieszkańców wsi. W dniu 30 października 1978 r. pobity na posterunku MO w Milejowie. Po samorozwiązaniu Komitetu Samoobrony 18 listopada 1978 r. i nieudanych próbach jego reaktywowania nadal działał w ROPCiO. Współpracownik czasopism „Rolnik Niezależny” i „Placówka” oraz Ośrodka Myśli Ludowej. W sierpniu 1979 r. sygnatariusz „Memoriału obywatelskiego w sprawie zmian w prawie wyborczym”, przygotowanego przez Komitet Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu. W marcu 1980 r., przed wyborami do Sejmu PRL, organizator w woj. lubelskim, chełmskim i zamojskim akcji ulotkowej wzywającej do bojkotu wyborów. Ukarany grzywną za odmowę usunięcia hasła antywyborczego, namalowanego na jego stodole.

Od września 1980 r. w „Solidarności”, członek Międzyzakładowego Środkowo-Wschodniego Komitetu Założycielskiego „Solidarność”. Współinicjator powstania i przewodniczący powołanego w październiku 1980 r. Środkowo-Wschodniego Komitetu Założycielskiego (KZ) NSZZ Rolników. Od listopada 1980 r. wiceprzewodniczący Tymczasowego Komitetu Założycielskiego (TKZ) NSZZ Solidarność Chłopska, w lutym 1981 r. przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego (WKZ), następnie wiceprzewodniczący Krajowego Komitetu Założycielskiego (KKZ) NSZZ Rolników Solidarność Wiejska. W marcu 1981 r. uczestnik zjazdu zjednoczeniowego organizacji chłopskich, na którym powołano Ogólnopolski Komitet Założycielski (OKZ) „Solidarność” Rolników Indywidualnych (RI), członek Prezydium OKZ.

13 grudnia 1981 r. internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie i Darłówku, gdzie w marcu 1982 r. napisał ulotki do żołnierzy WP; w kwietniu 1982 r. aresztowany, oskarżony o zamiar osłabienia gotowości obronnej PRL, 9 czerwca 1982 r. skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy z siedzibą w Koszalinie na 3 lata więzienia; osadzony w Zakładzie Karnym we Wrocławiu; 25 lutego 1983 r. zwolniony na przerwę w wykonaniu kary ze względu na stan zdrowia; 1 lipca 1983 r. zatrzymany, osadzony w ZK w Strzelinie, 6 sierpnia 1983 r. zwolniony na mocy amnestii. Od 1983 r. ponownie działacz podziemia, uczestnik Duszpasterstwa Rolników i inicjatyw Wszechnicy dla Rolników, współorganizator obchodów rocznic związanych z historią ruchu ludowego i Batalionów Chłopskich. W 1984 r. inicjator upamiętnienia bitwy pod Wytycznem (wrzesień 1939). Od listopada 1986 r. członek Konwentu Seniorów Ruchu Ludowego (KSRL), następnie Tymczasowej Krajowej Rady Rolników (TKRR)„Solidarności”, od marca 1987 r. członek Prezydium, przewodniczący Rady Regionalnej „Solidarności” RI Regionu Środkowo-Wschodniego. W kwietniu 1988 r. współinicjator powołania Związku Producentów Rolnych „Solidarność” Województwa Lubelskiego.

W latach 1989-91 poseł RP z listy KO „Solidarność”, później na emeryturze.

W okresie od 21 listopada 1977 r. do 3 sierpnia 1989 r. rozpracowywany przez Wydz. III/IIIA/IV KW MO w Lublinie/Rejonowy  Urząd Spraw Wewnętrznych (RUSW) w Łęcznej w ramach Sprawy Operacyjnego Rozeznania (SOR), kryptonim Rolnik.

Małgorzata Choma-Jusińska

www.encysol.pl