We wtorek, 8 lipca, na Placu Łokietka w Lublinie odbyło się uroczyste otwarcie plenerowej wystawy przygotowanej przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie. Ekspozycja zatytułowana „Zaczęło się w Lipcu. «Solidarność» Regionu Środkowo-Wschodniego 1980–1989” została zorganizowana w ramach obchodów 45. rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” oraz 45. rocznicy Lubelskiego Lipca 1980.
Wystawa prezentuje najważniejsze fakty związane z powstaniem i działalnością NSZZ „Solidarność” w Regionie Środkowo-Wschodnim. Jej narracja rozpoczyna się od opisu społecznych nastrojów i przejawów oporu na Lubelszczyźnie jeszcze przed lipcem 1980 roku, po czym ukazuje przebieg masowych strajków Lubelskiego Lipca oraz proces tworzenia struktur związkowych na wszystkich szczeblach.
Ekspozycja w syntetycznej formie przedstawia kluczowe momenty z lat 1980–1989: od legalnej działalności „Solidarności”, przez okres stanu wojennego i działania podziemne, aż po powrót związku do oficjalnego życia publicznego i politycznego przełomu w czerwcu 1989 roku. Opisuje m.in. represje wobec działaczy, internowania, delegalizację związku, a także funkcjonowanie alternatywnych kanałów informacji – takich jak wydawanie podziemnych biuletynów, audycje Radia Solidarność czy inicjatywa „Wakacje z Bogiem”.
Szczególną uwagę poświęcono także późniejszym działaniom mającym na celu legalizację NSZZ „S” w latach 1986–1988 oraz wydarzeniom prowadzącym do transformacji ustrojowej w Polsce. Narracja wzbogacona została o liczne materiały ikonograficzne: fotografie, rysunki, plakaty, ulotki, współczesne mapy i infografiki. Znaczną część eksponatów stanowią oryginalne dokumenty pochodzące ze zbiorów Archiwum Oddziału IPN w Lublinie, Fundacji „Ruchu Solidarności Rodzin” oraz portalu „Świdnik na Kartach Historii”, a także z kolekcji prywatnych.
Autorem wystawy jest dr Marcin Dąbrowski z lubelskiego oddziału IPN. Ekspozycja jest dostępna dla zwiedzających od 8 do 21 lipca 2025 r.
Ekspozycje wspólnie otworzyli Robert Derewenda dyrektor IPN w Lublinie i Wiesława Stec zastępca przewodniczącego Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność”.